Fyrsta vinnan
Það er ýmislegt sem þú þarft að hafa á hreinu þegar þú byrjar að vinna.
Næstu skref
Stofnaðu debetkortareikning fyrir launin þín
Gefðu þér tíma
Þegar þú byrjar að vinna er mikilvægt að gefa sér tíma og skoða vel sinn rétt og hvernig er best að ráðstafa sínum launum.
Ferilskrá og atvinnuviðtal
Þegar þú skrifar ferilskrá og ert að undirbúa þig fyrir atvinnuviðtal eru nokkur atriði sem gott er að hafa í huga.
Séreignarsparnaður
Þú leggur 2–4% af mánaðarlaunum þínum í séreignarsparnað. Á móti verður vinnuveitandi þinn, samkvæmt kjarasamningi, að leggja til 2% mótframlag. Það jafngildir 2% launahækkun.
Sparnaður
Það er mikilvægt að byrja snemma að huga að framtíðinni og þá skiptir máli að hugsa sparnað til lengri og skemmri tíma og setja sér sparnaðarmarkmið.
Góð ráð
- Þinn réttur
Hver er þinn réttur?
Kynntu þér réttindi þín. Sem launamaður átt þú að vera með ráðningarsamning og vera í stéttarfélagi. Kynntu þér hjá hvaða stéttarfélagi þú ert og skoðaðu hver þín réttindi eru. Vertu viss um hvort þú sért launamaður eða verktaki og kynntu þér vel hvað felst í hvoru fyrir sig.
- Séreignarsparnaður
Skráðu þig í séreignarsparnað
Annars ertu á lægri launum en þú átt rétt á og getur ekki notað séreignarsparnaðinn seinna meir til að hjálpa til við að kaupa íbúð.
16 ára og eldri sem eru í fullri vinnu, hlutastarfi eða í vinnu á sumrin með námi geta stofnað séreignarsparnað hjá okkur. 18 ára og eldri geta gengið frá umsókn rafrænt á vefnum án þess að þurfa að mæta í útibú og þeir sem eru í fleiri en einni vinnu sækja um séreignarsparnað fyrir hvern vinnuveitanda.
- Markmið
Settu þér markmið
Settu þér markmið sem auðveldar þér að spara. Markmiðið getur verið að spara fyrir fyrstu íbúð eða til að fjármagna nám.
- Sparnaður
Sparaðu!
Tekjurnar þínar þurfa að duga fyrir þeim tíma sem þú ert ekki að vinna og líka ef eitthvað kemur upp á. Reyndu að safna upp smá varasjóð, að eiga nokkra tíuþúsundkalla eða kannski 100 þúsund ætti að minnka líkurnar á að þú þurfir að taka lán og lenda í fjárhagsvandræðum ef eitthvað kemur upp á.
Sjálfvirkur sparnaður
Stilltu sjálfvirkan sparnað og láttu millifæra hluta af laununum þínum í sparnað í hverjum mánuði. Þú munt varla taka eftir því en þú munt þakka þér seinna meir þegar þú átt til smá varasjóð.
- Launaseðillinn
Skoðaðu launaseðilinn
Stundum geta orðið mistök við útborgun launa og því góð regla að temja sér að fara vel yfir launaseðilinn. Ef einhver atriði launaseðilsins eru óskýr getur þú talað við þinn vinnuveitanda eða haft samband við þitt stéttarfélag. Á vef Fjármálavits er hægt að horfa á myndband sem útskýrir helstu atriði á launaseðlinum. Horfa á myndband.
- Orlof
Orlof
Mismunandi er hvernig orlofsgreiðslum er háttað og því mikilvægt að þú kynnir þér vel hvernig það er á þínum vinnustað. Vinnuveitandi sér um að stofna orlofsreikning og hægt er að taka út af orlofsreikningi utan orloftsíma (fyrirfram), sem vinnuveitandi skrifar upp á og fyllir hann þá út eyðublað til þess.
Á vef Áttavitans er að finna góðar upplýsingar um orlof.
Orlofsreikningur
Inná orlofsreikning greiðir launagreiðandi ákveðinn hluta til viðbótar við heildarlaun hvers mánaðar sem greiðist svo til launþega inná ráðstöfunarreikning 11. maí á ári hverju eða næsta virka dag þar á eftir.
Fræðsla
Á fræðsluvef Íslandsbanka finnur þú áhugaverð myndbönd, fræðandi greinar, góð ráð og upplýsingar um fræðslufundi