Skatta- og almannatryggingakerfin geta reynst flókin og taka ört breytingum. Þau geta auk þess haft mikil áhrif á afkomu okkar á lífeyrisaldri.
Þess vegna leggjum við áherslu á að fræða viðskiptavini okkar um áhrif skatta og skerðinga á sparnað.
Skerðingar TR og fjármagnstekjuskattur taka mið af tekjum, ekki eignum
Úttekt séreignarsparnaðar og ávöxtun hans hefur engin áhrif á ellilífeyrisgreiðslur Tryggingastofnunar
Ellilífeyrir TR skerðist ekki um krónu á móti krónu
Mikilvægt er að skila tekjuáætlun til TR til að tryggja réttar greiðslur
Frítekjumark vaxtatekna hjá RSK er 150.000 kr. á mann á ári, ekkert slíkt er vegna ellilífeyrisgreiðslna TR
Frítekjumark launa hjá TR eru 1.200.000 kr. á ári, 100.000 kr. á mánuði
Ekkert frítekjumark er í gildi vegna fjármagnstekna hjá TR.
Ellilífeyrir TR skerðist um 45% vegna allra tekna, en 25.000 kr. mánaðalegt frítekjumark er á heildartekjum og 100.000 að auki vegna atvinnutekna. Heimilisuppbót, sem greidd er þeim sem búa einir, skerðist um 11,9% vegna allra tekna, m.a. fjármagnstekna.
Bæði já og nei. Þar sem frítekjumark fjármagnstekna hjá skattinum er kr. 150.000 á mann og kr. 300.000 á hverja fjölskyldu greiðum við nokkuð lægri skattprósentu þegar allt hefur verið gert upp og skattur af frítekjumarkinu hefur verið endurgreiddur. Vextir umfram frítekjumarkið bera 22% fjármagnstekjuskatt.
Fjármagnstekjuskattur er staðgreiddur þegar vextir eru greiddir, en frítekjumarkið fæst endurgreitt með álagningu.
Ekki er greiddur neinn fjármagnstekjuskattur af séreignarsparnaði.
Sé fé ávaxtað í verðbréfa- og fjárfestingarsjóðum er enginn fjármagnstekjuskattur greiddur fyrr en við úttekt.
Skerðingar TR nema 45% vegna allra tekna. 25.000 kr. mánaðarlegt frítekjumark er þó á heildartekjum og 100.000 kr. að auki vegna launa.
Einnig er mikilvægt að gleyma ekki að skila tekjuáætlun til TR. Efst í hægra horni forsíðu www.tr.is er smellt á „Mínar síður“. Frekari leiðbeiningar má finna hér fyrir neðan.
Nákvæm tekjuáætlun lágmarkar líkur á ónákvæmum greiðslum TR og leiðréttingum eftir á.
Sækja þarf sérstaklega um töku lífeyris hjá Tryggingastofnun og gefur stofnunin sér allt að 5 vikna frest þar til greiðslur fara að berast.
Gott er að muna að undirritaðri umsókn þarf að fylgja tekjuáætlun og staðfesting á að sótt hafi verið um greiðslur úr lífeyrissjóði.
Árið 2017 voru heimildir til úttektar rýmkaðar og nú er hægt að sækja um lífeyri frá Tryggingastofnun frá 65 ára til 80 ára aldurs.
Þeir sem kjósa að flýta eða fresta töku lífeyris (miðað við lífeyrisaldur hverju sinni) fá varanlega skerðingu eða aukningu á réttindum hjá TR.
Athugið að í mörgum tilvikum getur borgað sig að geyma umsókn um lífeyri hjá TR þar til farið er af vinnumarkaði þar sem greiðslur Tryggingastofnunar eru tekjutengdar.
Þeir sem búsettir eru í öðru EES landi halda rétti sínum til greiðslna frá Tryggingastofnum, öðrum en bótum sem taldar eru til félagsaðstoðar.
Ef flutt er út fyrir EES svæðið þarf að leita til tryggingastofnunar í viðkomandi landi.
Ef ekki er tekin upp búseta erlendis haldast réttindi þó alltaf.
Skattaleg meðhöndlun fyrirframgreidds arfs er ekki alveg sú sama og þegar dánarbú er gert upp.
Ekkert skattfrelsi er á fyrirframgreiddum arfi og maki er ekki undanþeginn erfðafjárskatti, sem nú er 10%.
Heimilt er að greiða þeim fyrirframgreiddan arf sem hafa rétt til arfs skv. erfðafjárlögum. Fylla þarf út erfðafjárskýrslu og skila erfðafjárskatti áður en gengið er frá arfi.
Nánar um fyrirframgreiddan arf
Þátttaka í kostnaði við dvöl á dvalar- eða hjúkrunarheimili er tekjutengd.
Greiðsluþátttaka verður ekki hærri en 438.747 kr. á mánuði. Séu mánaðartekjur íbúa á dvalarheimili yfir 98.892 kr. eftir skatt á mánuði fara þær tekjur sem umfram eru (upp að 537.639 kr. eftir skatt á mánuði) í greiðsluþátttöku.
Úttekt séreignarsparnaðar hefur ekki áhrif á þátttöku í dvalarkostnaði og eru frítekjumörk fjármagnstekna 98.640 kr. á ári og atvinnutekna 1.315.200 kr. á ári, eða 109.600 kr. á mánuði.
Þar sem þessi mál geta reynst nokkuð flókin bendum við á ítarlegar upplýsingar á vef Tryggingastofnunar. Þær má nálgast hér fyrir neðan.
Nánar um þátttöku í dvalarkostnaði
Hér eru nokkur atriði sem gætu svarað þínum spurningum. Þú getur líka rætt við ráðgjafa á netspjallinu eða hringt í ráðgjafaver. Við svörum um hæl.
