Við spáum 6,1% ársverðbólgu í febrúar

Samkvæmt spá okkar mun verðbólga halda áfram að hjaðna í febrúar og á næstu fjórðungum. Hjöðnunin verður mjög hröð á allra næstu mánuðum. Verðbólga mun hins vegar ekki ná verðbólgumarkmiði Seðlabankans á næstu árum samkvæmt langtímaspá okkar, en verður þó ansi nálægt markmiðinu árið 2026.


Við spáum því að vísitala neysluverðs (VNV) hækki um 0,8% í febrúar frá fyrri mánuði. Gangi spá okkar eftir mun ársverðbólga hjaðna úr 6,7% í 6,1%. Útsölulok setja svip sinn á mælinguna eins og venjan er í febrúarmánuði auk þess sem húsnæðisliðurinn hækkar nokkuð bæði vegna reiknuðu húsaleigunnar en einnig vegna hækkunar á sorphirðugjöldum. Hagstofan birtir vísitölu neysluverðs þann 28. febrúar næstkomandi.

Húsnæðisliðurinn til hækkunar

Húsnæðisliðurinn vegur þungt til hækkunar vísitölunnar í febrúar. Í heild hækkar liðurinn um 0,9% (0,26 áhrif á VNV) þar sem reiknaða húsaleigan auk undirliðarins annað vegna húsnæðis hafa mestu áhrifin. Við spáum því að reiknaða húsaleigan hækki um 0,8% (0,15% áhrif á VNV) í febrúar á milli mánaða. Íbúðaverðið hækkar um 0,4% og vaxtaþátturinn sömuleiðis. Við gerum svo ráð fyrir því að íbúðaverðið muni hækka aðeins á næstu mánuðum vegna úrræðis ríkisstjórnarinnar fyrir íbúa Grindavíkur, þó hækkanirnar verði líklega nokkuð hóflegar.

Annað vegna húsnæðis hækkar einnig talsvert á milli mánaða eða um 4,9% (0,08 áhrif á VNV) vegna verðhækkana á gjaldskrám. Í þessum lið er sorphreinsun, holræsi og kalt vatn og hækkar liðurinn í febrúar í stað janúar vegna þess að fyrsta greiðsla samkvæmt nýjum gjaldskrám fer þá fram samkvæmt Hagstofu.

Útsölulok í febrúar

Líkt og gjarnan í febrúar lita útsölulok febrúarmælinguna nú enda voru útsölurnar í janúar nokkuð myndarlegar. Samkvæmt spá okkar hækka föt og skór í verði um 6,5% (0,23% áhrif á VNV) auk þess sem húsgögn og heimilisbúnaður hækkar um 3,6% (0,20% áhrif á VNV). Við gerum svo ráð fyrir því að útsölulok muni teygjast fram í marsmánuð. 

Aðrir helstu liðir sem hækka á milli mánaða eru matar- og drykkjarvörur sem hækka í verði um 0,25% (0,04% áhrif á VNV). Það er nokkuð hófleg hækkun í samanburði við undanfarin misseri  og stafar það bæði af styrkingu krónu og minni verðhækkunum erlendis. Þá hækkar liðurinn ferðir og flutningar um 0,25% (0,04% áhrif á VNV) þar sem vegast á smávegis lækkun eldsneytisverðs annars vegar og hækkun á flugfargjöldum hins vegar. Eldsneyti lækkar um 0,4% (-0,01% áhrif á VNV) samkvæmt mælingu okkar en líkur eru á hækkunum á eldsneytisverði næstu mánuði vegna verðhækkana á olíu og tengdum vörum erlendis. Flugfargjöld hækka um 2,2% (0,04% áhrif á VNV) eftir töluverða lækkun í janúar.

Verðbólguhorfur

Verðbólga er að hjaðna hratt og er ársverðbólga nú 6,7%. Við teljum að verðbólga haldi áfram að hjaðna nokkuð hratt á næstu mánuðum. Í bráðabirgðaspá okkar gerum við ráð fyrir 0,6% hækkun vísitölu neysluverðs í mars, 0,7% hækkun í apríl og 0,3% í maí. Gangi sú spá eftir mun verðbólga mælast 5,3% í maí. Árstíðarbundin hækkun flugfargjalda á sér stað í kringum páska, páskarnir eru snemma í ár og gæti verðhækkun á flugi því færst yfir á marsmánuð. Við gerum ráð fyrir hækkun flugfargjalda í mars og apríl, þ.e. að hækkunin dreifist yfir báða mánuðina áður en verðið lækkar á ný í maí.

Hjöðnunin er svona hröð vegna þess að stórir hækkunarmánuðir frá fyrri hluta síðasta árs eru að detta útúr 12 mánaða mælingunni. Helsta óvissan varðandi skammtímaspána er verðþróun á fasteignamarkaði en einnig hvenær ný aðferð á reiknuðu húsaleigunni muni vera innleidd og áhrif hennar á mælinguna fyrst um sinn. En Hagstofan birtir greinargerð um málið í mars.

Í langtímaspá okkar gerum við ráð fyrir að verðbólga verði 5,2% að jafnaði á þessu ári, 3,2% árið 2025 og 3,0% árið 2026. Verðbólga mun því ekki ná markmiði Seðlabankans á spátímanum en verður þó í námunda við það á seinni hluta spátímans. Helsti óvissuþátturinn til lengri tíma eru hvernig kjarasamningar þróast en fyrr í vikunni birtum við greiningu um samspil launa og verðbólgu.

Höfundur


Bergþóra Baldursdóttir

Hagfræðingur í Greiningu


Lagalegur fyrirvari

Skýrsla þessi er tekin saman af Greiningu Íslandsbanka hf. (Íslandsbanki).

Upplýsingar í skýrslu þessari eru upprunnar frá innlendum og erlendum upplýsinga- og fréttaveitum, sem taldar eru áreiðanlegar, ásamt opinberum upplýsingum, eigin úrvinnslu Greiningar og mati á hverjum tíma. Upplýsingarnar hafa ekki verið kannaðar sjálfstætt af Íslandsbanka og ábyrgist bankinn ekki nákvæmni upplýsinganna, áreiðanleika eða réttmæti þeirra. Skoðanir höfunda geta breyst án fyrirvara og ber Íslandsbanka ekki skylda til að uppfæra, lagfæra eða breyta skýrslunni við breyttar forsendur.

Skýrslan er einungis birt í upplýsingaskyni og skal því ekki litið á hana sem ráðleggingu/ráðgjöf um að ráðast eða ráðast ekki í tiltekna fjárfestingu eða tilboð um að kaupa, selja eða skrá sig fyrir tilteknum fjármálagerningum. Íslandsbanki og starfsmenn bankans bera ekki ábyrgð á viðskiptum sem kunna að vera gerð á grundvelli þeirra upplýsinga sem fram koma í skýrslunni. Þeim aðilum sem hafa hug á viðskiptum er bent á að leita sér sérfræðilegrar ráðleggingar og kynna sér vel hina ýmsu fjárfestingarkosti sem í boði eru. Fjárfestingum fylgir ávallt fjárhagsleg áhætta og ber m.a. að hafa í huga áhættu vegna alþjóðlegra fjárfestinga og gengisflökts gjaldmiðla. Fjárfestingamarkmið og fjárhagsstaða fjárfesta er mismunandi. Bent skal á að árangur í fortíð er ekki trygging um árangur í framtíð.

Skýrslur og aðrar upplýsingar sem berast frá Íslandsbanka eru einungis ætlaðar til einkanota. Hvorki má afrita efnið, vitna í það né dreifa því, í heild eða að hluta, án skriflegs leyfis frá Íslandsbanka.

Skýrsla þessi er stutt samantekt og ber ekki að líta svo á að í henni sé að finna allar tiltækar upplýsingar um þau viðfangsefni sem hún fjallar um.

Eftirlitsaðili: Fjármálaeftirlitið (www.fme.is).

BANDARÍKIN

Skýrslu þessari eða afritum hennar má ekki dreifa í Bandaríkjunum eða til viðtakenda sem eru bandarískir ríkisborgarar í andstöðu við takmarkanir sem kveðið er á um í bandarískum lögum. Dreifing skýrslunnar í Bandaríkjunum kynni að teljast brot á þeim lögum.

KANADA

Upplýsingarnar í skýrslu þessari eru ekki ætlaðar til dreifingar eða útbreiðslu með neinum hætti í Kanada og því ber ekki að líta á þær sem fjármálaráðgjöf eða ráðleggingu um fjárfestingar í skilningi kanadískra verðbréfalaga.

ÖNNUR LÖND

Lög og reglugerðir í öðrum löndum kunna einnig að takmarka dreifingu skýrslu þessarar.