Útsöluáhrifin sterk

Sumarútsölur virðast vera myndarlegar í ár miðað við síðustu ár. Föt og skór lækka um 7,7% (-0,30% áhrif á VNV) samkvæmt mælingu okkar. Húsgögn og heimilisbúnaður lækka einnig um -2,4% á milli mánaða (-0,15% áhrif á VNV) sem er áframhaldandi lækkun frá júnímánuði. Síðustu þrjú ár hafa útsölur verið talsvert grynnri en við höfum vanist sem talið er að sé vegna mikillar eftirspurnar eftir þeim vörum sem helst fara á útsölu, s.s. fatnaði, raftækjum og húsbúnaði, á tímum faraldursins.

Flugverð hækkar – en ekki jafn mikið og oft áður

Ferðir og flutningar hækka um 1,4% (0,21% áhrif á VNV) samkvæmt spá okkar. Það sem vegur þyngst er hækkun á flugfargjöldum. Það kom á óvart að flugverð hækkaði einungis um 2,7% í júní en samkvæmt mælingu okkar hækka flugfargjöld um tæp 14% (0,30% áhrif á VNV) á milli mánaða í júlí. Það er talsvert minni hækkun en gengur og gerist alla jafna í júlí en óvissan er vissulega mikil. Ástæða fyrir minni hækkun en vanalega gæti m.a. verið lægra eldsneytisverð og mögulega minni eftirspurn hjá Íslendingum en 16% samdráttur var í ferðum Íslendinga til útlanda í júní frá sama tíma í fyrra samkvæmt nýjum tölum Ferðamálastofu.

Það sem vegur á móti flugverðinu í liðnum ferðir og flutningar er að eldsneytisverð lækkar um 1,3% á milli mánaða (-0,04% áhrif á VNV). Verð á bílum stendur nánast í stað samkvæmt mælingu okkar.

Matur- og drykkjarvörur hækka í verði um 0,55% (0,08% áhrif á VNV) samkvæmt spá okkar. Það er svipuð hækkun og í síðasta mánuði. Það sem vegur þar þyngst er verðhækkun á mjólkurvörum þar sem Verðlagsnefnd búvara hækkaði verð mjólkur til bænda um 1% og tók hækkunin gildi í byrjun mánaðarins. Hægt hefur talsvert á verðhækkun á matvörum undanfarna mánuði og sést það greinilega í júlímánuði ef þessi hækkun á mjólkurvörum er tekin út fyrir sviga.

Hægir á hækkun íbúðaverðs?

Samkvæmt mælingu okkar hægir talsvert á hækkun íbúðaverðs í júlí. Mæling Hagstofunnar byggir á þriggja mánaða meðaltali og virðist sem mikið líf hafi verið á íbúðamarkaði í marsmánuði. Nú hefur sá mánuður dottið út úr mælingunni og virðist sem apríl, maí og júní hafi verið talsvert rólegri mánuðir á markaðinum.

Samkvæmt mælingu okkar hækkar reiknaða húsaleigan um 0,9% (0,17% áhrif á VNV) á milli mánaða þar sem markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkar um 0,25% og vaxtaþáttur vegur til 0,65% hækkunar. Við gerum ráð fyrir að áfram hægi á hækkun íbúðaverðs á næstu mánuðum.

Ársverðbólgan í kringum 8% á næstu mánuðum

Ársverðbólgan hjaðnaði talsvert í júní og mældist 8,9%. Ef spáin okkar fyrir júlímánuð gengur eftir mun verðbólga mælast undir 8% í fyrsta skipti í rúmt ár. Við spáum að verðbólga muni sveiflast svolítið til næstu mánuði en verði á bilinu 7,8%-8,4%. Í bráðabirgðaspá okkar gerum við ráð fyrir 0,4% hækkun VNV í ágúst, 0,5% í september og 0,4% í október. Gangi spá okkar eftir mun verðbólgan mælast 8,1% í október. Að jafnaði spáum við að verðbólga verði 8,9% á árinu.

Óvissan er mikil. Nærhorfurnar velta mikið á íbúðamarkaðinum og innfluttu verðbólgunni. Við gerum ráð fyrir hægum hækkunum á íbúðaverði, en ef verð hækkar hraðar en við gerum ráð fyrir mun verðbólgan vera þrálátari. Þá hefur dregið úr innfluttu verðbólgunni. Verð á ýmsum vörum erlendis hefur verið að standa í stað eða lækka undanfarið sem skilar sér hingað til lands og auk þess hefur krónan styrkst og frekari styrking í kortunum líkt og við fjölluðum um hér.

Þegar lengra líður á spátímann bætast fleiri óvissuþættir við. Sérstaklega má nefna kjaraviðræður, en það styttist óðum í þær og hvernig þær þróast skiptir miklu máli fyrir verðstöðugleika. Í langtímaspá okkar gerum við ráð fyrir að verðbólga verði 5,5% árið 2024 og 3,8% árið 2025.

Lagalegur fyrirvari

Skýrsla þessi er tekin saman af Greiningu Íslandsbanka hf. (Íslandsbanki).

Upplýsingar í skýrslu þessari eru upprunnar frá innlendum og erlendum upplýsinga- og fréttaveitum, sem taldar eru áreiðanlegar, ásamt opinberum upplýsingum, eigin úrvinnslu Greiningar og mati á hverjum tíma. Upplýsingarnar hafa ekki verið kannaðar sjálfstætt af Íslandsbanka og ábyrgist bankinn ekki nákvæmni upplýsinganna, áreiðanleika eða réttmæti þeirra. Skoðanir höfunda geta breyst án fyrirvara og ber Íslandsbanka ekki skylda til að uppfæra, lagfæra eða breyta skýrslunni við breyttar forsendur.

Skýrslan er einungis birt í upplýsingaskyni og skal því ekki litið á hana sem ráðleggingu/ráðgjöf um að ráðast eða ráðast ekki í tiltekna fjárfestingu eða tilboð um að kaupa, selja eða skrá sig fyrir tilteknum fjármálagerningum. Íslandsbanki og starfsmenn bankans bera ekki ábyrgð á viðskiptum sem kunna að vera gerð á grundvelli þeirra upplýsinga sem fram koma í skýrslunni. Þeim aðilum sem hafa hug á viðskiptum er bent á að leita sér sérfræðilegrar ráðleggingar og kynna sér vel hina ýmsu fjárfestingarkosti sem í boði eru. Fjárfestingum fylgir ávallt fjárhagsleg áhætta og ber m.a. að hafa í huga áhættu vegna alþjóðlegra fjárfestinga og gengisflökts gjaldmiðla. Fjárfestingamarkmið og fjárhagsstaða fjárfesta er mismunandi. Bent skal á að árangur í fortíð er ekki trygging um árangur í framtíð.

Skýrslur og aðrar upplýsingar sem berast frá Íslandsbanka eru einungis ætlaðar til einkanota. Hvorki má afrita efnið, vitna í það né dreifa því, í heild eða að hluta, án skriflegs leyfis frá Íslandsbanka.

Skýrsla þessi er stutt samantekt og ber ekki að líta svo á að í henni sé að finna allar tiltækar upplýsingar um þau viðfangsefni sem hún fjallar um.

Eftirlitsaðili: Fjármálaeftirlitið (www.fme.is).

BANDARÍKIN

Skýrslu þessari eða afritum hennar má ekki dreifa í Bandaríkjunum eða til viðtakenda sem eru bandarískir ríkisborgarar í andstöðu við takmarkanir sem kveðið er á um í bandarískum lögum. Dreifing skýrslunnar í Bandaríkjunum kynni að teljast brot á þeim lögum.

KANADA

Upplýsingarnar í skýrslu þessari eru ekki ætlaðar til dreifingar eða útbreiðslu með neinum hætti í Kanada og því ber ekki að líta á þær sem fjármálaráðgjöf eða ráðleggingu um fjárfestingar í skilningi kanadískra verðbréfalaga.

ÖNNUR LÖND

Lög og reglugerðir í öðrum löndum kunna einnig að takmarka dreifingu skýrslu þessarar.