Mæling aprílmánaðar er í samræmi við birtar spár  Við spáðum 0,4% hækkun VNV milli mánaða, en spár voru á bilinu 0,3% – 0,4% hækkun milli mánaða. Flestir helstu undirliðir þróuðust einnig í takti við spá okkar og því fátt sem kemur á óvart að þessu sinni.

Ferðir og flutningar skýra aprílhækkun

Flugfargjöld til útlanda hækkuðu um ríflega 20% í aprílmánuði (0,29% áhrif í VNV) og skýrir sú hækkun að langmestu leyti hækkun VNV í apríl. Þar kemur tvennt til:

Íbúðaverð stendur í stað í apríl

Líkt og við höfðum búist við lækkaði reiknuð húsaleiga í VNV að þessu sinni (-0,01% í VNV). Markaðsverð íbúðarhúsnæðis stóð hins vegar nánast í stað í mælingu Hagstofunnar og hefur því vaxtaþáttur þessa liðar haft framangreind lækkunaráhrif, en hann tekur mið af vöxtum íbúðalána.

Ólíku var saman að jafna um aprílmælingu höfuðborgarsvæðis og landsbyggðar. Verð á fjölbýli á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 0,8% á milli mánaða og verð á sérbýlum hækkaði um 0,9%. Hins vegar lækkaði verð á landsbyggðinni um 2,5% eftir óvenju mikla hækkun í marsmánuði.

Undanfarna 12 mánuði hefur íbúðaverð á landinu öllu hækkað um 4,6% samkvæmt tölum Hagstofunnar og raunhækkun íbúðaverðs nemur því 1,3% ef mið er tekið af VNV. Mest hefur verðið hækkað á landsbyggðinni, eða um tæp 9%, en á höfuðborgarsvæðinu hefur verð fjölbýla hækkað um 3,4% og verð sérbýla um 4,3%.

Í heild vó húsnæðisliður VNV til 0,01% hækkunar í apríl og skýrist sú hækkun af 0,3% hækkun greiddrar húsaleigu.

Áhrif veikingar krónu að sjatna

Að ferðum og flutningum slepptum vó 0,9% verðhækkun á fötum og skóm einna mest til hækkunar VNV í apríl (0,04% í VNV). Það sem af er ári hafa föt og skór hins vegar lækkað lítillega í verði og er því ekki að sjá að nýjar vörur sem settar voru í sölu að útsölum loknum hafi almennt verið verðlagðar hærra en eldri vörur þrátt fyrir að gengi krónu hafi lækkað um 9,5% á síðasta þriðjungi ársins 2018.

Alls hækkuðu innfluttar vörur um 0,44% í aprílmánuði og hefur hækkun þeirra ekki mælst minni milli mánaða frá miðju síðasta ári ef frá eru talin útsöluáhrif. Frá miðju síðasta ári hafa innfluttar vörur hækkað í verði um tæp 3%. Þessi hóflega hækkun hefur komið okkur ánægjulega á óvart í ljósi framangreindrar gengislækkunar krónu og skýrist hún væntanlega að stórum hluta af harðnandi samkeppni í smásöluverslun og vaxandi blikum á lofti um eftirspurn neytanda á komandi mánuðum.

Innflutt verðbólga skýrir nú ríflega 1% af 3,3% verðbólgu, húsnæðisliður VNV annað eins, innlendar vörur standa að baki 0,5% verðbólgunnar í apríl og þjónusta að baki 0,6%. Því má með nokkurri einföldun segja að innflutt verðbólga, húsnæði og verð á innlendri vöru og þjónustu skýri sinn þriðjunginn hver af verðbólgunni um þessar mundir.

Skánandi verðbólguhorfur

Þótt verðbólga hafi aukist nokkuð í aprílmánuði eru verðbólguhorfur á komandi fjórðungum heldur að batna að mati okkar. Við spáum 0,2% hækkun VNV í maí og 0,4% hækkun í júní, en nánast óbreyttri vísitölu í júlí. Verðbólga mun samkvæmt því mælast 3,3% í júlí 2019.

Búast má við talsverðri hækkun flugfargjalda þegar sumarið gengur í garð og leggst þar á eitt hækkandi eldsneytisverð, aukin eftirspurn háannatímans og minni samkeppnisþrýstingur eftir fall Wow air. Áfram mun draga úr hækkunartakti innfluttra vara þegar vorar að því gefnu að krónan veikist ekki á nýjan leik. Þá gerum við ráð fyrir að íbúðaverð muni hækka í svipuðum takti á komandi mánuðum og raunin hefur verið undanfarið.

Á seinni hluta ársins gæti hins vegar tekið að draga heldur úr verðbólgu á nýjan leik. Nýgerðir kjarasamningar virðast til þess fallnir að valda minni skammtíma verðbólguþrýstingi en við höfðum óttast. Þá eru ágætar líkur á að gengi krónu haldist tiltölulega stöðugt þrátt fyrir verri horfur um útflutningstekjur. Loks mun íbúðaverð væntanlega hækka hægar þegar frá líður og minnkandi eftirspurnarþrýstingur ætti líka að skila sér í minni innlendum verðhækkunum almennt. Vaxandi launakostnaður mun þó væntanlega valda nokkrum verðbólguþrýstingi í fyrirsjáanlegri framtíð og gæti sá þrýstingur aukist þegar frá líður.