Vísitala íbúðaverðs bendir til þess að reiknaða húsaleigan hækki

Þróunin á íbúðamarkaði hefur komið okkur talsvert á óvart. Í síðasta mánuði birtust tölur fyrir marsmánuð þar sem markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði um 1,8% eftir rólega mánuði þar á undan. Vísitala íbúðaverðs fyrir aprílmánuð birtist síðdegis í gær þar sem íbúðaverð á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 0,8% frá fyrri mánuði.

Vísitala íbúðaverðs gefur góða vísbendingu hvernig markaðsverð íbúðarhúsnæðis muni þróast í maí. Síðastliðna mánuði hefur mæling Hagstofu sveiflast minna en vísitala íbúðaverðs en breyting var þar á í síðasta mánuði þegar markaðsverð íbúðarhúsnæðis í tölum Hagstofunnar hækkaði um 1,8% á sama tíma og vísitala íbúðaverðs hækkaði um 1,5%.

Mælingin okkar á íbúðaverði rímar við nýbirtar tölur um vísitölu íbúðaverðs. Við spáum því að reiknaða húsaleigan hækki um 1,5% á milli mánaða. Þar af hækkar markaðsverð íbúðarhúsnæðis um 0,8% og vaxtaþáttur um 0,7%. Verðhækkanir á íbúðamarkaði halda því áfram en þó með talsvert hægara móti en í síðasta mánuði.

Matvörur hækka en flugverð lækkar

Að húsnæðisliðnum undanskildum eru það matvörur sem vega þyngst til hækkunar í mánuðinum. Samkvæmt spá okkar hækka matar- og drykkjarvörur um 0,7% (0,11% áhrif á VNV) á milli mánaða í maí. Það er svipuð hækkun og síðustu tvo mánuði ef verðhækkanir á mjólkurvörum í síðasta mánuði eru teknar út fyrir sviga. Við gerum svo ráð fyrir að hægja muni á hækkunum á matvörum og öðrum innfluttum vörum á næstu mánuðum. Aðrir helstu liðir sem hækka á milli mánaða eru hótel og veitingastaðir um 1,1% (0,05% áhrif á VNV) að mestu vegna aukinnar eftirspurnar, tómstundir og menning (0,03% áhrif á VNV) og aðrar vörur og þjónusta (0,03% áhrif á VNV).

Ferðir og flutningar er eini liðurinn sem lækkar á milli mánaða. Flugfargjöld til útlanda hafa hækkað um 24% síðastliðna tvo mánuði. Alla jafna lækkar flugverð í maímánuði og spáum við að lækkunin nú verði 7,9% (-0,16% áhrif á VNV). Þar að auki lækkar eldsneytisverð samkvæmt mælingu okkar um 1,6% (-0,06% áhrif á VNV).

Verðbólga næsta kastið

Ársverðbólgan mældist 9,9% í aprílmánuði og jókst lítillega þvert á spár. Þar lögðust allir liðir á eitt og vógu til hækkunar og við leyfum okkur að segja að verðþróunin á íbúðamarkaði hafi komið flestum í opna skjöldu. Við spáum því að verðbólgan hafi náð toppi í febrúar og muni hjaðna næstu mánuði. Við spáum því að VNV hækki um 0,6% í júní, 0,3% í júlí og 0,3% í ágúst. Gangi spá okkar eftir mun ársverðbólga mælast 7,8% í ágústmánuði. Verðbólga mun mælast 8,7% að jafnaði á árinu samkvæmt spánni.

Enn er óvissan talsverð. Það hefur reynst ansi erfitt að spá fyrir um verðbólguþróunina síðustu misseri enda mikil óvissa verið til staðar. Nú hefur verðbólga verið milli 9-10% í að verða ár og að okkar mati eru blikur á lofti. Til að mynda hefur verðbólga í flestum okkar helstu viðskiptalöndum verið að hjaðna og sums staðar frekar hratt – það er mjög jákvætt fyrir verðbólguhorfur hér á landi en af 9,9% ársverðbólgu í apríl skýrir innflutt verðbólga tæplega 3%.

Einnig er útlit fyrir rólegri íbúðamarkað þegar skyggnst er í nána framtíð. Það virðist enn vera eftirspurn til staðar á markaðnum enda fólksfjölgun verið hröð hér á landi en á móti ætti hátt vaxtastig og hert lánaskilyrði að hægja á eftirspurninni. Íbúðaverð gæti þó haldið áfram að sveiflast til sem gerir það að verkum að verðbólga gæti sveiflast með. Við gerum þó ráð fyrir að íbúðaverð muni leita í jafnvægi á næstunni.

Þótt útlit sé fyrir að verðbólga geti hjaðnað hratt næstu mánuði er enn langur vegur framundan og margt sem þarf að ganga upp til að verðbólga verði aftur við 2,5% markmið Seðlabankans. Við gerum ekki ráð fyrir að það gangi eftir á spátímanum. Í langtímaspá okkar gerum við ráð fyrir að verðbólga verði að jafnaði 5,2% árið 2024 og 3,7% árið 2025.

Lagalegur fyrirvari

Skýrsla þessi er tekin saman af Greiningu Íslandsbanka hf. (Íslandsbanki).

Upplýsingar í skýrslu þessari eru upprunnar frá innlendum og erlendum upplýsinga- og fréttaveitum, sem taldar eru áreiðanlegar, ásamt opinberum upplýsingum, eigin úrvinnslu Greiningar og mati á hverjum tíma. Upplýsingarnar hafa ekki verið kannaðar sjálfstætt af Íslandsbanka og ábyrgist bankinn ekki nákvæmni upplýsinganna, áreiðanleika eða réttmæti þeirra. Skoðanir höfunda geta breyst án fyrirvara og ber Íslandsbanka ekki skylda til að uppfæra, lagfæra eða breyta skýrslunni við breyttar forsendur.

Skýrslan er einungis birt í upplýsingaskyni og skal því ekki litið á hana sem ráðleggingu/ráðgjöf um að ráðast eða ráðast ekki í tiltekna fjárfestingu eða tilboð um að kaupa, selja eða skrá sig fyrir tilteknum fjármálagerningum. Íslandsbanki og starfsmenn bankans bera ekki ábyrgð á viðskiptum sem kunna að vera gerð á grundvelli þeirra upplýsinga sem fram koma í skýrslunni. Þeim aðilum sem hafa hug á viðskiptum er bent á að leita sér sérfræðilegrar ráðleggingar og kynna sér vel hina ýmsu fjárfestingarkosti sem í boði eru. Fjárfestingum fylgir ávallt fjárhagsleg áhætta og ber m.a. að hafa í huga áhættu vegna alþjóðlegra fjárfestinga og gengisflökts gjaldmiðla. Fjárfestingamarkmið og fjárhagsstaða fjárfesta er mismunandi. Bent skal á að árangur í fortíð er ekki trygging um árangur í framtíð.

Skýrslur og aðrar upplýsingar sem berast frá Íslandsbanka eru einungis ætlaðar til einkanota. Hvorki má afrita efnið, vitna í það né dreifa því, í heild eða að hluta, án skriflegs leyfis frá Íslandsbanka.

Skýrsla þessi er stutt samantekt og ber ekki að líta svo á að í henni sé að finna allar tiltækar upplýsingar um þau viðfangsefni sem hún fjallar um.

Eftirlitsaðili: Fjármálaeftirlitið (www.fme.is).

BANDARÍKIN

Skýrslu þessari eða afritum hennar má ekki dreifa í Bandaríkjunum eða til viðtakenda sem eru bandarískir ríkisborgarar í andstöðu við takmarkanir sem kveðið er á um í bandarískum lögum. Dreifing skýrslunnar í Bandaríkjunum kynni að teljast brot á þeim lögum.

KANADA

Upplýsingarnar í skýrslu þessari eru ekki ætlaðar til dreifingar eða útbreiðslu með neinum hætti í Kanada og því ber ekki að líta á þær sem fjármálaráðgjöf eða ráðleggingu um fjárfestingar í skilningi kanadískra verðbréfalaga.

ÖNNUR LÖND

Lög og reglugerðir í öðrum löndum kunna einnig að takmarka dreifingu skýrslu þessarar.