Við spáum því að vísitala neysluverðs (VNV) hækki um 0,1% í júlí frá fyrri mánuði. Ef spá okkar gengur eftir mun 12 mánaða verðbólga mælast 4,2% en var 4,3% júní. Við teljum að verðbólga hjaðni hægt og rólega eftir því sem líður á árið og gerum við ráð fyrir að hún verði við 2,5% markmið Seðlabankans í þriðja fjórðungi næsta árs. Hagstofan birtir VNV fyrir júlí þann 23. júlí næstkomandi.
Spáum 4,2% verðbólgu í júlí
Útlit er fyrir að vísitala neysluverðs hækki um 0,1% á milli mánaða í júlí. Verðbólga mun mælast 4,2% í júlí gangi spá okkar eftir. Sumarútsölur vega á móti verðhækkun á eldsneyti og flugfargjöldum. Verðbólga mun taka að hjaðna hægt og rólega þegar frá líður og spáum við því að verðbólga verði við markmið Seðlabankans á þriðja fjórðungi næsta árs.
Hægir á hækkun íbúðaverðs?
Hækkandi íbúðaverð hefur sett svip sinn á þróun vísitölu neysluverðs síðustu mánuði. Reiknaða húsaleigan í vísitölunni hefur hækkað um rúm 6% frá áramótum þar sem markaðsverð íbúðarhúsnæðis hefur hækkað um tæp 8% á sama tíma og vextir hafa lækkað um tæp 2%. Þessar tvær stærðir hafa því togast á undanfarið.
Í síðasta mánuði hækkaði markaðsverð íbúðarhúsnæðis um 0,85% og hafði hækkunin á milli mánaða ekki verið hægari frá því í febrúar. Við teljum að sú þróun muni halda áfram og að íbúðaverð haldi áfram að hækka á næstu mánuðum en þó hægar en verið hefur. Samkvæmt mælingu okkar mun reiknaða húsaleigan hækka um 0,4% á milli mánaða í júlí (0,07% á VNV) sem er töluvert hægari hækkun en undanfarna mánuði.
Sumarútsölur vega á móti eldsneyti og flugfargjöldum
Á þessum tíma árs eru sumarútsölur komnar á fullt skrið í mörgum verslunum og vega til lækkunar á VNV. Samkvæmt spá okkar mun liðurinn föt og skór vega þyngst til lækkunar í mánuðinum og lækka um 7,2% (-0,25% áhrif á VNV) milli mánaða. Verð á húsgögnum og heimilisbúnaði lækkar einnig í sumarútsölunum í júlímánuði eða um 2,2% (-0,12% áhrif á VNV).
Það sem vegur þyngst til hækkunar vísitölunnar í júlí er liðurinn ferðir og flutningar sem hækkar um 1,6% (0,25% áhrif á VNV) samkvæmt mælingu okkar. Þar eru það undirliðirnir eldsneyti og flutningar í lofti sem vega þyngst. Samkvæmt okkar könnun hækkar eldsneyti um 3,7% á milli mánaða (0,12% áhrif á VNV). Eldsneyti hefur hækkað jafnt og þétt á heimsmarkaði undanfarið og er verð á Brent-olíu nú rúmir 72 dollarar á hverja tunnu. Þá hækka flugfargjöld um 6,5% milli mánaða (0,10% áhrif á VNV). Flugfarfjöld til útlanda hafa hækkað um tæp 8% síðustu tvo mánuði og virðist sem líf sé að glæðast á flugmarkaði á ný. Gera má ráð fyrir að eftirspurn taki að aukast á næstu mánuðum, bæði vegna ferðaþyrstra Íslendinga sem og aukningu í fjölda ferðamanna. Við teljum því að flugfargjöld muni hækka enn frekar á næstu mánuðum.
Aðrir liðir sem vega til hækkunar á vísitölunni í júlí eru tómstundir og menning (0,04% áhrif á VNV) ásamt hótelum og veitingastöðum (0,05% áhrif á VNV).
Verðbólga hjaðnar þó hægt sé
Við spáum 0,5% hækkun VNV í bæði ágúst og september og 0,2% hækkun í október. Gangi spáin eftir mælist verðbólga 4,1% í október. Við teljum í kjölfarið að verðbólga hjaðni af meiri krafti þegar frá líður og á þriðja fjórðungi næsta árs verði hún við 2,5% markmið Seðlabankans. Næstu tvö ár eru svo horfur á verðbólga verði í grennd við verðbólgumarkmiðið.
Forsenda þess að spá okkar gangi eftir er styrking krónunnar á komandi fjórðungum. Eins og við höfum margoft nefnt gerum við ráð fyrir því að krónan styrkist þegar ferðamenn taka að streyma til landsins í auknum mæli. Á móti gæti vegið til aukinnar og þrálátari verðbólgu ef íbúðaverðs- og launahækkanir yrðu fram úr öllu hófi.
Einnig höfum við töluverðar áhyggjur af verðhækkunum erlendis frá. Hrávöruverð hefur farið hækkandi og hefur þegar haft áhrif á verð hérlendis eins og t.d. eldsneyti. Haldi þessi þróun áfram getur það haft frekari áhrif á verðhækkanir hérlendis og þar með þrálátari verðbólgu á komandi fjórðungum en við gerum hér ráð fyrir.
Höfundur
Lagalegur fyrirvari
Skýrsla þessi er tekin saman af Greiningu Íslandsbanka hf. (Íslandsbanki).
Upplýsingar í skýrslu þessari eru upprunnar frá innlendum og erlendum upplýsinga- og fréttaveitum, sem taldar eru áreiðanlegar, ásamt opinberum upplýsingum, eigin úrvinnslu Greiningar og mati á hverjum tíma. Upplýsingarnar hafa ekki verið kannaðar sjálfstætt af Íslandsbanka og ábyrgist bankinn ekki nákvæmni upplýsinganna, áreiðanleika eða réttmæti þeirra. Skoðanir höfunda geta breyst án fyrirvara og ber Íslandsbanka ekki skylda til að uppfæra, lagfæra eða breyta skýrslunni við breyttar forsendur.
Skýrslan er einungis birt í upplýsingaskyni og skal því ekki litið á hana sem ráðleggingu/ráðgjöf um að ráðast eða ráðast ekki í tiltekna fjárfestingu eða tilboð um að kaupa, selja eða skrá sig fyrir tilteknum fjármálagerningum. Íslandsbanki og starfsmenn bankans bera ekki ábyrgð á viðskiptum sem kunna að vera gerð á grundvelli þeirra upplýsinga sem fram koma í skýrslunni. Þeim aðilum sem hafa hug á viðskiptum er bent á að leita sér sérfræðilegrar ráðleggingar og kynna sér vel hina ýmsu fjárfestingarkosti sem í boði eru. Fjárfestingum fylgir ávallt fjárhagsleg áhætta og ber m.a. að hafa í huga áhættu vegna alþjóðlegra fjárfestinga og gengisflökts gjaldmiðla. Fjárfestingamarkmið og fjárhagsstaða fjárfesta er mismunandi. Bent skal á að árangur í fortíð er ekki trygging um árangur í framtíð.
Skýrslur og aðrar upplýsingar sem berast frá Íslandsbanka eru einungis ætlaðar til einkanota. Hvorki má afrita efnið, vitna í það né dreifa því, í heild eða að hluta, án skriflegs leyfis frá Íslandsbanka.
Skýrsla þessi er stutt samantekt og ber ekki að líta svo á að í henni sé að finna allar tiltækar upplýsingar um þau viðfangsefni sem hún fjallar um.
Eftirlitsaðili: Fjármálaeftirlitið (www.fme.is).
BANDARÍKIN
Skýrslu þessari eða afritum hennar má ekki dreifa í Bandaríkjunum eða til viðtakenda sem eru bandarískir ríkisborgarar í andstöðu við takmarkanir sem kveðið er á um í bandarískum lögum. Dreifing skýrslunnar í Bandaríkjunum kynni að teljast brot á þeim lögum.
KANADA
Upplýsingarnar í skýrslu þessari eru ekki ætlaðar til dreifingar eða útbreiðslu með neinum hætti í Kanada og því ber ekki að líta á þær sem fjármálaráðgjöf eða ráðleggingu um fjárfestingar í skilningi kanadískra verðbréfalaga.
ÖNNUR LÖND
Lög og reglugerðir í öðrum löndum kunna einnig að takmarka dreifingu skýrslu þessarar.