Á hinn bóginn er staða flestra heimila góðu heilli sterk um þessar mundir þótt það sé auðvitað lítil huggun þeim stóra hópi sem orðið hefur fyrir atvinnumissi og tekjutapi í kórónukreppunni. Sterk eignastaða þorra almennings, vaxandi kaupmáttur og hagstæð kjör íbúða­lána skýra væntanlega að miklu leyti hversu lífseig eftirspurn á íbúðamarkaði hefur verið á sama tíma og framboð nýrra eigna er að skreppa saman. Þá benda nýlegar kortaveltutölur til þess að neysluvilji landans sé umtalsverður og væntingar neytenda náðu þriggja ára hámarki í nýjustu mælingu Gallup. 

Í þriðja lagi má svo með hóflegri bjartsýni álykta að líkur fari batnandi á bjartari tíð fyrr en seinna í efnahagslífinu. Bólusetningar eru loks komnar á mikinn skrið bæði hérlendis og í viðskiptalöndum okkar. Kannanir á ferðavilja, leitnigögn úr leitarvélum og bókunarþróun hjá flugfélögum og innlendum ferðaþjónustuaðilum bendir allt til þess að spár um ört batnandi hag ferðaþjónustunnar á seinni helmingi ársins gætu vel gengið eftir. Þótt það séu afar góðar fréttir ef hagkerfið nær viðspyrnu þegar líður á árið gæti þörfin fyrir mikinn slaka í hagstjórninni minnkað fyrr fyrir vikið. Þar við bætist svo fyrrnefndur verðbólguþrýstingur sem þrengir að valkostum hagstjórnaraðila í núverandi stöðu. 

Það hlýtur að vera nærtækara að hægja á spurn á íbúðamarkaði að hluta með þjóðhagsvarúðartækjum á borð við þak á skuldsetningarhlutfall fremur en beita eingöngu vaxtatækinu til þess að kæla þann markað. 

Er gullni meðalvegurinn þriggja akreina? 

Samantekið má því segja að fyrir hagstjórnina væri heppilegt að tilteknir angar hagkerfisins, til að mynda íbúðamarkaður, byggju við meira aðhald af hálfu hagstjórnarinnar. Talsverður hluti til viðbótar, til að mynda flest heimili og hluti atvinnulífsins, gæti líklega haldið sínu striki þrátt fyrir að aðhaldið væri aukið hóflega. Sá hluti heimila og þeir geirar atvinnulífsins sem orðið hafa fyrir mestum skakkaföllum vegna faraldursins mega hins vegar illa við auknu aðhaldi peningamála á komandi fjórðungum meðan efnahagsbatinn er að skjóta rótum. Þessi mikla breidd í stöðu heimila og fyrirtækja er nokkurt einsdæmi í nútíma hagsögunni þar sem eitt hefur oftast yfir alla gengið í talsvert ríkari mæli. Verði aðhaldið aukið of hratt til að bregðast við verðbólguþrýstingi frá íbúðamarkaði og/eða vaxandi spurn þeirra heimila sem betur standa getur það valdið síðastnefnda hópnum hér að framan miklum erfiðleikum. Sé hins vegar beðið með aukið aðhald þar til ljóst er að síðastnefndi hópurinn er alfarið kominn fyrir vind getur eftirspurnarspenna og verðbólguþrýstingur hins vegar náð að grafa um sig í millitíðinni og farið að ógna hinum dýrmæta og tiltölulega nýfengna trúverðugleika verðbólgumarkmiðsins. 

Farsælasta lausnin á þessari snúnu stöðu er líklega að leitast við að laga aðhaldið að hverjum þessara þriggja hópa eftir því sem það er unnt. Til að mynda hlýtur að vera nærtækara að hægja á spurn á íbúðamarkaði að hluta með þjóðhagsvarúðartækjum á borð við þak á skuldsetningarhlutfall fremur en beita eingöngu vaxtatækinu til þess að kæla þann markað og þyngja þar með almennt róðurinn í hagkerfinu. Að sama skapi þyrfti að gæta að því að mótvægisaðgerðir hins opinbera dugi til þess að létta heimilum og fyrirtækjum sem orðið hafa fyrir barðinu á kórónu­kreppunni róðurinn þar til þau hafa sambærilega burði til að standa undir hærri vaxtakostnaði og þeir aðilar sem minna fundu fyrir kreppunni. Nýlega tilkynnt framlenging á aðgerðum ríkisstjórnarinnar og aðlögun sumra þeirra að þróun undanfarinna fjórðunga er þar jákvætt skref. Sjálfsagt er hægt að finna fleiri leiðir til þess að ná þessu markmiði. 

Stjórnvöldum hefur heilt yfir tekist vel upp við að fást við kórónukreppuna. Nú reynir á að treysta undirstöðurnar sem best fyrir komandi uppsveiflu fyrir alla innlenda aðila með hliðsjón af mjög misskiptum áhrifum kórónukreppunnar á hérlend heimili og fyrirtæki.

Greinin birtist fyrst í Markaðinum, fylgiriti Fréttablaðsins um fjármál og efnahagsmál