Fjögur af síðastliðnum sex árum hefur verið verðhjöðnun milli mánaða í nóvember. Dagarnir „Singles day“ (11. nóvember) og „Black Friday“ (fjórði föstudagur nóvembermánaðar) eru tveir af stærri útsöludögum ársins þó þeir séu tiltölulega nýtilkomnir hér á Íslandi. Gengi krónunnar hefur styrkst um tæp 2% frá upphafi mánaðar eftir nánast stöðuga veikingarhrinu frá því í sumar. Svo virðist sem tímabundið hafi þrýstingur á gengið minnkað eftir mikil gjaldeyriskaup erlendra aðila og metinngrip Seðlabankans fyrr í haust. Spá Greiningar er að verðbólgan mælist að meðaltali 2,9% á þessu ári, 3,5% á árinu 2021 og 2,6% árið 2022.

Flugfargjöld hafa vegið þyngst til lækkunar á vísitölu neysluverðs (VNV) í nóvember síðustu ár en sú er ekki raunin þetta árið. Vegna COVID-19 hafa flugfargjöld þróast með óhefðbundnum hætti þetta árið en þau hafa lækkað jafnt og þétt síðan í apríl (-7,3%). Húsnæðisverð hækkar um 0,5% á milli mánaða samkvæmt spá okkar og vegur til hækkunar VNV þennan mánuðinn (0,07% áhrif í VNV). Húsgögn, heimilisbúnaður og fleira því tengt lækkar hins vegar í verði á milli mánaða en eitthvað er um útsölur á þeim vörum um þessar mundir (-0,02% áhrif í VNV).

Verðbólgan yfir markmiði næstu misseri

Við spáum 0,2% hækkun VNV í nóvember, 0,4% hækkun í desember og 0,4% lækkun í janúar. Gangi spá okkar eftir mun verðbólgan áfram mælast nokkuð mikil næsta kastið og vera yfir markmiði fram í ársbyrjun 2022. Við áætlum að 12 mánaða verðbólgutaktur verði 4% í desember og 4,4% í janúar. Ástæða þess að verðbólgan eykst í janúar þrátt fyrir lækkun vísitölunnar er að í janúar 2020 var lækkunin en meiri (-0,7%).

Verðbólguhorfur næstu mánaða halda áfram að versna og eru talsvert yfir markmiði Seðlabankans. Verðbólguvæntingar markaðsaðila til skamms tíma hafa hækkað frá síðustu könnun Seðlabankans en til lengri tíma litið eru þær enn við verðbólgumarkmiðið (2,5%). Áhrifin af gengislækkun krónu fyrr á árinu ásamt hækkun á innlendum kostnaðarliðum gefa verðbólgunni undir fótinn á næstunni en með hækkandi sól mun draga úr verðbólguþrýstingi. Við áætlum að verðbólgan muni áfram aukast á fyrsta fjórðungi næsta árs en taki svo að dvína jafnt og þétt í framhaldinu. Helstu forsendur okkar eru að bóluefni verði komið á markað um mitt næsta ár og ferðaþjónustan eigi betra sumar í vændum en það síðasta. Krónan muni því styrkjast þegar lengra líður á næsta ár á sama tíma og slaki í hagkerfinu dregur úr innlendum verðbólguþrýstingi.

Lagalegur fyrirvari

Skýrsla þessi er tekin saman af Greiningu Íslandsbanka hf. (Íslandsbanki).

Upplýsingar í skýrslu þessari eru upprunnar frá innlendum og erlendum upplýsinga- og fréttaveitum, sem taldar eru áreiðanlegar, ásamt opinberum upplýsingum, eigin úrvinnslu Greiningar og mati á hverjum tíma. Upplýsingarnar hafa ekki verið kannaðar sjálfstætt af Íslandsbanka og ábyrgist bankinn ekki nákvæmni upplýsinganna, áreiðanleika eða réttmæti þeirra. Skoðanir höfunda geta breyst án fyrirvara og ber Íslandsbanka ekki skylda til að uppfæra, lagfæra eða breyta skýrslunni við breyttar forsendur.

Skýrslan er einungis birt í upplýsingaskyni og skal því ekki litið á hana sem ráðleggingu/ráðgjöf um að ráðast eða ráðast ekki í tiltekna fjárfestingu eða tilboð um að kaupa, selja eða skrá sig fyrir tilteknum fjármálagerningum. Íslandsbanki og starfsmenn bankans bera ekki ábyrgð á viðskiptum sem kunna að vera gerð á grundvelli þeirra upplýsinga sem fram koma í skýrslunni. Þeim aðilum sem hafa hug á viðskiptum er bent á að leita sér sérfræðilegrar ráðleggingar og kynna sér vel hina ýmsu fjárfestingarkosti sem í boði eru. Fjárfestingum fylgir ávallt fjárhagsleg áhætta og ber m.a. að hafa í huga áhættu vegna alþjóðlegra fjárfestinga og gengisflökts gjaldmiðla. Fjárfestingamarkmið og fjárhagsstaða fjárfesta er mismunandi. Bent skal á að árangur í fortíð er ekki trygging um árangur í framtíð.

Skýrslur og aðrar upplýsingar sem berast frá Íslandsbanka eru einungis ætlaðar til einkanota. Hvorki má afrita efnið, vitna í það né dreifa því, í heild eða að hluta, án skriflegs leyfis frá Íslandsbanka.

Skýrsla þessi er stutt samantekt og ber ekki að líta svo á að í henni sé að finna allar tiltækar upplýsingar um þau viðfangsefni sem hún fjallar um.

Eftirlitsaðili: Fjármálaeftirlitið (www.fme.is).

BANDARÍKIN

Skýrslu þessari eða afritum hennar má ekki dreifa í Bandaríkjunum eða til viðtakenda sem eru bandarískir ríkisborgarar í andstöðu við takmarkanir sem kveðið er á um í bandarískum lögum. Dreifing skýrslunnar í Bandaríkjunum kynni að teljast brot á þeim lögum.

KANADA

Upplýsingarnar í skýrslu þessari eru ekki ætlaðar til dreifingar eða útbreiðslu með neinum hætti í Kanada og því ber ekki að líta á þær sem fjármálaráðgjöf eða ráðleggingu um fjárfestingar í skilningi kanadískra verðbréfalaga.

ÖNNUR LÖND

Lög og reglugerðir í öðrum löndum kunna einnig að takmarka dreifingu skýrslu þessarar.