Fermetraverð og vísitölur

Séu vísitölurnar skoðaðar til fimm ára í senn sýna þær sterka fylgni við íbúðaverð á höfuðborgarsvæðinu (að meðaltali 0,77 á kvarðanum -1 til +1) en þegar rýnt er í árlega breytingu kemur í ljós að fylgnin er ekki jafn mikil (0,28), þá sérstaklega fyrir byggingarkostnaðarvísitöluna (0,03). Hækkun á vísitölu byggingarkostnaðar hefur tilhneigingu til að koma hægar fram í hækkun fermetraverðs en hönnunar- og vinnukostnaðarvísitölurnar. Sú tregða kemur í ljós þegar fylgni á vísitölu byggingarkostnaðar og fermetraverðs á höfuðborgarsvæðinu fimm árum seinna er skoðuð (0,62). Sömuleiðis sést mest fylgni á milli hönnunar- og vinnukostnaðarvísitalnanna við fermetraverð einu ári síðar (að meðaltali 0,58).

Mest hækkun í Mosfellsbæ

Áhugavert er að sjá að bæjarfélögin hafa ólíka næmni gagnvart vísitölunum en gögnin benda til þess að full ástæða sé til að fylgjast grannt með hönnunar- og vinnukostnaðarvísitölunni þegar áætla á verð til skamms tíma.  Garðabær hefur áberandi minnsta fylgni með þessum vísitölum á meðan Kópavogur, Hafnarfjörður og Mosfellsbær virðast mjög næm fyrir breytingum á þeim.

Meðalhækkun fermetraverðs innan Reykjavíkur, Kópavogs, Garðabæjar, Hafnarfjarðar og Mosfellsbæjar hefur ríflega tvöfaldast frá ársbyrjun 2010, þar sem hún mælist mest í Mosfellsbæ en minnst í Hafnarfirði. Mikill munur er þar á fjölbýli og einbýli en hið fyrrnefnda hefur hækkað tæplega helmingi meira. Samhliða þessum miklu verðhækkunum hefur framboð húsnæðis stóraukist á síðastliðnum áratug en á höfuðborgarsvæðinu hefur íbúðum í fjölbýli fjölgað um tæp 14% og í sérbýli um rúm 5%. Mest er framboðsaukningin í Garðabæ og Mosfellsbæ en fjölbýli þar hefur fjölgað um 57% og 63% síðan 2010. Áhugavert er að vaxandi framboð virðist ekki hafa marktæk áhrif til lækkunar íbúðaverðs, mögulega vegna mikillar uppsafnaðar eftirspurnar íbúða.

Síðustu misseri hafa vextir haft sterk áhrif til hækkunar á íbúðarverði en tímabil lágra vaxta á Íslandi er full stutt til að hægt sé að draga miklar ályktanir af því á þessari stundu. Einnig verður forvitnilegt að fylgjast með staðkvæmdar áhrifum vísitalna og vaxta á íbúðaverð á næstu árum, þ.e.a.s. hvort vegur þyngra til verðbreytinga; fyrrnefndar vísitölur eða vaxtastigið. Alltént höfum við ekki þekkt álíka vaxtastig áður og áhrif þess á íbúðaverð því vel athyglinnar verð.

Grein þessi var birt þann 5. ágúst síðastliðinn í Viðskiptamogganum.